Sóng điện từ là gì? Sóng điện từ hay còn được gọi với tên gọi khác là bức xạ điện từ. Sóng điện từ là loại sóng được tạo ra nhờ vào sự kết hợp vuông góc của dao động điện trường và từ trường, được lan truyền trong không gian. Vậy sóng điện từ là sóng ngang hay sóng dọc? và những kiến thức chuyên sâu về sóng điện từ sẽ được chia sẽ rất kỹ trong bài viết này.
Nội dung chính
Định nghĩa sóng điện từ là gì?
Điện có thể là tĩnh, giống như năng lượng mà có thể làm cho tóc của bạn dựng đứng lên. Từ tính cũng có thể là tĩnh, vì nó được nằm trong một nam châm tủ lạnh. Một từ trường thay đổi sẽ tạo ra một năng lượng điện trường thay đổi và ngược lại khi cả hai được liên kết. Những trường thay đổi này sẽ tạo thành sóng điện từ.
Sóng điện từ là gì?
+ Sóng điện từ khác với loại sóng cơ ở chỗ chúng không cần môi trường để truyền. Điều này có nghĩa là sóng điện từ có thể được truyền đi không chỉ qua không khí và vật liệu rắn mà còn có thể qua chân không vũ trụ.
+ Sóng điện từ hay sóng EM chính là sóng tạo ra do kết quả của sự dao động giữa điện trường và từ trường. Nói một cách đơn giản hơn thì sóng EM bao gồm các từ trường và điện dao động.
+ Mô tả: sóng điện từ được tạo ra khi điện trường tiếp xúc với từ trường. Do đó chúng được gọi là loại sóng “điện từ”. Điện trường và từ trường của sóng điện từ theo hướng vuông góc với nhau. Chúng cũng vuông góc với các hướng của sóng EM.
+ Sóng điện từ : Sóng điện và sóng từ) được lan truyền theo pha hình sin và vuông góc với nhau.
Những đặc tính quan trọng nổi bật của sóng điện từ
+ Đặc điểm chung của sóng điện từ đó là không có khối lượng và có vận tốc bằng tốc độ ánh sáng.
+ Có thể truyền qua tất cả các môi trường, kể cả đối với môi trường chân không. Sóng EM truyền với tốc độ truyền không đổi là 3.108 m/s. Là sóng duy nhất có thể truyền được trong môi trường chân không.
Những đặc tính quan trọng nổi bật của sóng điện từ
Xem thêm: PSI là gì? Cách chuyển đổi đơn vị áp suất chuẩn hiện nay
+ Sóng điện từ có bản chất là sóng ngang và khi chúng lan truyền bằng cách thay đổi điện trường cùng với từ trường luôn vuông góc với nhau.
+ Điện tích tăng tốc có trách nhiệm nhằm tạo ra sóng điện từ.
+ Sóng EM là loại sóng mang năng lượng.
+ Một sóng điện từ không cần sử dụng thêm phương tiện để tuyên truyền hoặc di chuyển từ nơi này đến nơi khác. Mặt khác, sóng cơ học thì cần phải có một phương tiện để di chuyển.
+ Đặc tính nổi bật của sóng điện từ đó chính là tần số của nó. Tần số của chúng không thay đổi nhưng bước sóng thay đổi khi thực hiện sóng truyền từ môi trường này sang môi trường khác.
+ Sóng điện từ hoạt động tuân theo nguyên lý chồng chất.
+ Vectơ ánh sáng (hay còn được gọi là vectơ điện) là lý do cho các hiệu ứng quang học được tạo ra do sóng điện từ.
+ Sóng điện từ có bước sóng từ vài mét lên đến vài kilomet và thường được sử dụng trong sóng vô tuyến.
+ Sóng điện từ phát ra có thể thực hiện gây nhiễu các thiết bị khác; nó cũng ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người, đồng thời cũng như với môi trường.
Sóng điện từ là sóng ngang hay sóng dọc?
Sóng điện từ là sóng ngang tự lan truyền của điện trường kết hợp với từ trường dao động. Hướng của điện trường thường được biểu thị bằng màu xanh lam, từ trường màu đỏ và sóng truyền theo hướng màu xanh dương. Lưu ý rằng sóng điện trường và từ trường luôn cùng pha.
Sóng điện từ là loại sóng ngang hay sóng dọc?
Nguyên tắc truyền thông tin qua sóng điện từ
+ Biến điệu âm thanh hay hình ảnh, video muốn truyền đi thành dao động điện (tín hiệu âm tần).
AM: Biến điệu biên độ.
FM: Biến điệu tần số.
+ Dùng sóng ngang (hoặc gọi là sóng cao tần).
+ Tách sóng: tách tín hiệu điện từ ra khỏi sóng cao tần.
+ Khuếch đại tín hiệu điện từ khi tín hiệu được thu có cường độ nhỏ.
Mạch LC là mạch điện dao động kín: điện từ trường hầu như không bức xạ ra bên ngoài vì thế mà không phát sóng điện từ.
Mạch dao động điện hở: khi bán cực của tụ bị lệch khiến cho vùng không gian có điện từ trường biến thiên mở rộng, làm cho có sóng điện từ phát ra.
Những ứng dụng quan trọng của sóng điện từ là gì?
Sóng điện từ luôn có mặt khắp nơi trong tự nhiên. Bức xạ điện từ được xem là một trong nhiều cách mà năng lượng được truyền qua không gian. Nhiệt từ lửa cháy, ánh sáng từ mặt trời cùng với tia X được bác sĩ sử dụng, cũng như năng lượng dùng để nấu thức ăn trong lò vi sóng đều là những dạng của sóng điện từ hay bức xạ điện từ.
Những ứng dụng quan trọng của sóng điện từ là gì?
Một ví dụ rõ nhất của việc sử dụng sóng EM đó là có các máy bộ đàm. Sử dụng trong các công nghệ hiện đại ví dụ như đài phát thanh AM, FM. Các thiết bị như điện thoại không dây hoặc điện thoại di động, máy mở cửa nhà để xe, mạng không dây, radar,…để có thể truyền dữ liệu và tín hiệu. Tất cả các thiết bị này đều có sử dụng sóng điện từ.
Có mấy loại sóng điện từ?
Sóng điện từ có 7 loại cơ bản nhất đó là: sóng vô tuyến, tia cực tím, hồng ngoại, vi sóng, ánh sáng nhìn thấy, tia X và tia gamma.
+ Sóng vô tuyến: Là loại sóng radio được phát ra bởi các đài phát thanh hay các đài truyền hình.
+ Lò vi sóng: sóng viba được sử dụng phổ biến để làm hâm nóng thức ăn.
+ Bức xạ hồng ngoại chính là bức xạ nhiệt, chúng được sử dụng trong các thiết bị hồng ngoại và viễn thám ở trong điều kiện thời tiết.
Có mấy loại sóng điện từ?
+ Ánh sáng nhìn thấy được: ánh sáng là phần duy nhất của phổ điện từ để có thể nhìn thấy bằng mắt. Mắt cảm nhận được ánh sáng chính là sự kết hợp của một số màu có bước sóng khác nhau. Ánh sáng nhìn thấy được luôn được tạo thành từ 7 màu đó là: xanh dương, xanh lá cây, tím, chàm, vàng, cam và đỏ.
+ Tia cực tím: được phát ra từ mặt trời và làm cháy nắng cho da. Chúng được sử dụng trong các đèn màu đen của Pháp và làm cho các vật thể phát sáng.
+ Tia X-quang: được sử dụng trong y tế, chúng có thể thực hiện xuyên qua da để nhìn thấy được cấu trúc xương ở tận bên trong cơ thể người.
+ Tia Gamma: chúng được sản xuất và sử dụng phổ biến trong các phòng thí nghiệm bằng cách bắn phá các hạt nguyên tử bằng proton và các hạt nơtron, hay trong những vụ nổ hạt nhân.
Những câu hỏi liên quan đến sóng điện từ
Nhiều người vẫn còn thắc mắc về sóng điện từ và để giúp các bạn hiểu hơn về vấn đề này, chúng ta hãy cùng đi tham khảo một số câu hỏi liên quan, đang được nhiều bạn quan tâm như sau:
Sóng điện từ truyền được trong môi trường nào?
Sóng điện từ có thể được truyền trong môi trường rắn, lỏng, khí và chân không, thậm chí còn có thể được truyền từ không khí vào nước. Đây cũng là loại sóng duy nhất có thể truyền được trong môi trường chân không.
Sóng điện từ truyền được ở trong môi trường nào?
Sóng điện từ có mang năng lượng không?
Sóng điện từ hoàn toàn mang năng lượng. Năng lượng nó mang là của một hạt photon có bước sóng ký hiệu λ là hc/λ với h là hằng số Planck và còn c là vận tốc ánh sáng trong chân không. Như vậy thì chúng ta có thể thấy bước sóng càng dài thì năng lượng các hạt photon của nó càng nhỏ.
Trên đây là những chia sẻ về sóng điện từ là sóng ngang hay sóng dọc và những thông tin liên quan đến loại sóng này. Chúng tôi hy vọng đã mang đến cho các bạn những thông tin kiến thức vật lý hữu ích. Nếu bạn thấy hay và cần thiết muốn chia sẻ cho người khác biết đến thì đừng quên nhấn nút Like và Share nhé.
Tôi là Nguyễn Tiến Thành – Tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm review đánh giá các loại thiết bị vệ sinh công nghiệp và các mẹo làm sạch. Hy vọng những chia sẻ của tôi sẽ đem lại cho các bạn những thông tin hữu ích hơn.
